Historie van De Kraanvogel, het gilde der heraldisch kunstenaars

In 1991 had een groep oudere heraldisch tekenaars de handen ineengeslagen om een samenwerkingsverband op te richten tegen ‘beunhazerij’. Onwetende burger werden benaderde om hen ‘hun familiewapen, van het roemruchte geslacht waar al ‘gedegen onderzoek naar was gedaan’, te verkopen. (Vooral berucht was op dat moment ‘Louters Antiquariaat, lees: de heer Pinse van der Aa .) Op initiatief van een senior heraldisch tekenaar, Karel van den Sigtenhorst, werden de tekenaars rondom het Centraal Bureau voor Genealogie  en de Nederlandse Genealogische Vereniging opgetrommeld om het te hebben over heraldische regels, prijzen, opdrachtgevers, dubieuze praktijken, de kwaliteit van tekenwerk.

Onder de naam de Kraanvogel – het symbool van de waakzaamheid – werd een los-vast verband van heraldiek-professionals bijeengebracht met als kern Van den Sigtenhorst , maar ook glazenier Karel van Hilten, de kunstenaar Akki Holla, tekenaar Cor Böhms, graficus Henk ’t Jong en tekenaar Cees Walschots. Na enkele jaren contact onderhouden te hebben werden de samenwerkingsbanden weer losgelaten, het gilde was in een ‘slaapstand’ terechtgekomen. Het heraldisch landschap was
inmiddels ook inhoudelijk versterkt. De kennis bij het publiek is dusdanig gegroeid dat er niet of nauwelijks met opzet gefraudeerd wordt. Dit dankzij beter beschikbare informatie op het internet, o.a. verzorgd door de verschillende diensten van onze collega-organisaties zoals de Nederlandse Genealogische Vereniging, regionale wapenregisters en niet te vergeten de instituten zoals de Hoge Raad van Adel en het CBG Centrum voor Familiegeschiedenis.

Toch bleef er behoefte aan een eenvoudige mogelijkheid, in  alle vrijheid, tot het uitwisselen van ideeën, het discussiëren over nieuwe ontwikkelingen in de heraldiek, zoals bijvoorbeeld het recentelijk aangepaste naamrecht, het opdoen van interdisciplinaire inspiratie tussen kunstenaars. Dit alles met het idee dat zonder de kunstenaars het fenomeen heraldiek niet bestaat.

2015

Een eerste her-activering kwam na de oprichting van het NGH. De bij de vervaardiging van de NGH-wapenbrieven betrokken werden, als teken van hun goede heraldische producten en kennis, opgenomen in het gilde. De wens was wel altijd om de bijna 1-op-1 relatie die dreigde te ontstaan tussen het gilde en het tekenen voor het NGH te doorbreken. Naast dat het geen NGH-keurslijf moet zijn, omvat de heraldiek als kunstvorm veel meer dan alleen de schilderkunst.

2024

In 2023 is daarom het plan opgevat het gilde als een zo onafhankelijk als mogelijk samenwerkingsverband nieuw leven in te blazen. Guus van Breugel (in zijn rol als heraldisch kunstenaar) was bereid om als voorzitter deze uitdaging op te pakken. Een ‘heroprichtingsvergadering’ tijdens de heraldische dag van 2024 volgde. Een aantal senior tekenaars van het eerste uur zijn er nog steeds, hoewel niet allemaal meer actief.

Een onafhankelijke Kraanvogel vraagt eigenlijk om een eigen platform, verenigingsstatuten, ledenlijsten en website. Gezien de  professionele en onafhankelijke werkzaamheden van de leden zou dat helaas een te grote uitdaging zijn. Beslommeringen rond websiteonderhoud en potentiële interne spanningen zouden de effectiviteit van het gilde juist kunnen ondermijnen. Het NGH biedt daarom aan de leden van de Kraanvogel om hun portfolio te publiceren en zo de Nederlandse heraldische kunst een impuls te geven. De inhoud van deze pagina´s zijn dan ook volledig aan de kunstenaars/ambachtslieden zelf.